Moervaartdepressie en dekzandrug

De vorming van de dekzandrug Maldegem-Stekene en de Moervaartdepressie op het einde van het weichselglaciaal heeft te maken met een omkering in de stroomrichting van de Schelde van de Vlaamse Vallei naar het doorbraakdal van Hoboken. In eindfase van het weichselglaciaal vormde de wind een aaneengesloten reeks parallelle zandruggen met westzuidwest-oostnoordoostoriëntatie door de bestaande zandvlakte te herwerken. Tussen de cuesta van het Meetjesland en de Wase cuesta vormde een grotere, aaneengesloten zandrug een natuurlijke dam over de grotendeels opgevulde Vlaamse Vallei. Dat blokkeerde de noordwaartse afwatering en er ontstonden verschillende, ondiepe meren langs de steile zuidflanken van de zandrug. De Moervaartdepressie is een overblijfsel van het omvangrijkste en best onderzochte van die meren. 

De bos- en heideontwikkeling op de dekzandruggen vormde bodems die ongeschikt waren voor landbouw. Ontbossing leidde tot een open heide- en graslandschap op de dekzandruggen. Nattere gebieden, zoals de Moervaartdepressie, werden minder intensief gebruikt en bleven bebost. Door de lagere bevolkingsdichtheid kon het natuurlandschap zich herstellen en ontstond een aaneengesloten bosgebied. Intensieve ontginning van dat landschap startte vrij laat in de middeleeuwen onder impuls van de Vlaamse graven. Vanaf de dertiende eeuw ontgonnen abdijen ook de Moervaartdepressie. Die werd drooggelegd door en omgevormd tot weiland. De turfkanalen vervoerden veen dat diende als brandstof. De impact van de abdijen op het landgebruik verminderde vanaf de late zestiende eeuw. In de Spaanse Successieoorlog (1701-1713) werd de Bedmarlinie aangelegd. In de tweede helft van de achttiende eeuw ontstond een nieuw cultuurlandschap. Dat bleef tot WOII stabiel, waarna verbeteringen in landbouw, waterhuishouding en bewoning het cultuurlandschap geleidelijk veranderden.