De Schelde - De blauwe draad van het Geopark

De Schelde stroomt niet alleen door het landschap, maar ook door ons verhaal.

Van haar bron in het Noord-Franse Gouy tot haar monding in de Noordzee, de Schelde is een rivier die verbindt. Landen, mensen, natuurgebieden, dorpen en steden; alles in Geopark Schelde Delta is op de een of andere manier met haar verbonden.

Ze vormt de geografische én symbolische ruggengraat van het Geopark. Wie het landschap wil begrijpen, moet beginnen bij de Schelde.

49.986538333921, 3.2664316892624

Luchtfoto Westerschelde (Sky Pictures)

Een rivier in beweging

De Schelde is uniek. Niet alleen omdat ze een van de weinige getijdenrivieren in Europa is waar eb en vloed tot ver landinwaarts merkbaar zijn, maar ook omdat ze voortdurend van karakter verandert. Van een smalle, kronkelende rivier in Vlaanderen tot een brede zeearm in Zeeland. Ze is rustig en ruig, beheerst en onvoorspelbaar.

Verdronken havenbuurt van Westerschouwen (gemaakt door Walter Jonkers)

Architect van het landschap

De Schelde vormde in de loop van duizenden jaren het landschap van de delta. Ze liet dekzandruggen achter na de ijstijd, veroorzaakte overstromingen die slikken en schorren vormden en ze creëerde moerassen, kreken en polders. Tegelijkertijd heeft de mens geprobeerd haar te bedwingen: met dijken, sluizen, kanalen en linies.

Zonder de Schelde geen vestingstad Hulst, geen ringwalburgen in Zeeland, geen haven van Antwerpen en geen verdronken dorpen als Reimerswaal. We zijn ons er misschien niet altijd van bewust, maar de rivier heeft ons heel veel gebracht.

Rupelmondse Kreek (gemaakt door Walter Jonkers)

Levensader van biodiversiteit

De Schelde is niet alleen belangrijk voor mensen, maar ook voor talloze soorten planten en dieren. Slikken en schorren zoals die bij Saeftinghe, Hooge Platen of de Polders van Kruibeke zijn broedplaatsen en voedselgebieden voor vogels, vissen en zoogdieren. Dankzij het brakke water leven hier soorten die nergens anders kunnen overleven. Hierbij kun je denken aan verschillende kreeftjes, garnalen en krabben maar ook aan vogels als de kluut, lepelaar en dwergstern. Daarnaast vind je ook lamsoor, zeekraal en schorre kruid in de Schelde. Deze soorten maken allemaal duidelijk hoe levensnoodzakelijk de Schelde is voor biodiversiteit.

Vlaamse Vallei - Vlassenbroek (gemaakt door Vic Wouters)

Getuige van menselijke geschiedenis

Van Romeinen tot Noormannen, van cisterciënzers tot de Watergeuzen, van handelaars tot soldaten; de Schelde is een rivier met herinneringen. Overal langs haar oevers vind je sporen van strijd en samenwerking, van bouwen en beschermen, van ondergang en wederopbouw.

Zeehonden op de Platen van Ossenisse in de Westerschelde (gemaakt door Annelien Bij de Vaate)

De Schelde vandaag

Ook vandaag is de Schelde onmisbaar. Ze is vaarweg, natuurgebied, klimaatbuffer en woonomgeving tegelijk. Dat vraagt om evenwicht: tussen veiligheid en ruimte voor de rivier, tussen economische belangen en ecologische veerkracht. Daarom wordt er hard gewerkt aan plannen zoals het Sigmaplan in Vlaanderen en de Westerschelde-ontwikkeling in Zeeland.