Verdronken Land van Saeftinghe

Het Verdronken Land van Saeftinghe is met zijn ruim 3500 ha het grootste schorrengebied van Nederland en een van de grootste brakwaterschorrengebieden van Europa. Het ligt in een grote binnenbocht van de Westerschelde, waar die vanuit België Nederland binnenstroomt. Het Verdronken Land van Saeftinghe is een uniek natuurgebied, waar natuurlijke getijprocessen ongestoord verlopen. In het gebied zijn nog resten te zien van verschillende dorpen, die vergingen toen de polders verdronken. 

51.328490369842, 4.14746865

Schorren, slikken, geulen en platen in Verdronken Land van Saeftinghe (gemaakt door Ton Stanowicki)

Ontstaan van het landschap

In de laatste ijstijd was Zeeuws-Vlaanderen een dekzandlandschap. Op het einde van die tijd warmde het klimaat op en steeg de zeespiegel. Door gebrekkige afwatering veranderde het dekzandlandschap in een veenmoeras. Het veen bleef duizenden jaren doorgroeien en rond 750 v.Chr. was heel Zeeuws-Vlaanderen bedekt met veen. In de late ijzertijd begonnen landbouwers de veengebieden te ontwateren. Daardoor zakte het land en kreeg de zee meer grip. Dat leidde ertoe dat Zeeland eeuwenlang overstroomde. Het gebied van Saeftinghe overstroomde vanaf de zevende eeuw n.Chr. Het landschap bleef een getijdengebied totdat de eerste dijken aangelegd werden. De eerste fase waarin het gebied verloren ging, was een militaire onderwaterzetting om de Spaanse bezetter te verdrijven. Waarschijnlijk werden de sluizen bij het dorp Saeftinghe doorgebroken, waarna binnen enkele maanden getijdengeulen opdoken. Pas in 1715 ging de Polder van Namen verloren, nadat een desastreuze vloed de dijken wegsloeg en overstromingen het land veranderden in een schorre. 

Hoog opgeslibt grootste brakwaterschor Europa, Verdronken Land van Saeftinghe (gemaakt door Ton Stanowicki)

Schorren, slikken, geulen en platen

Het Verdronken Land van Saeftinghe is nu een buitendijks gebied met opgeslibde en begroeide schorren, kale slikken en zandplaten, geulen, prielen en kreken. Het gebied kreeg vorm doordat de Westerschelde twee keer per dag bij vloed sediment aanvoert. De hoogste delen zijn de schorren, die alleen overstromen bij springtij en stormvloed. Een vertakt stelsel van kreken voert het water aan. De kreken en geulen in een schorrengebied veranderen voortdurend van loop, waardoor een brede zone met kreken en geulen ontstaat. Op de schorren zelf wordt bij hoogwater vooral klei afgezet. Daarnaast zijn de schorren vaak begroeid met zoutminnende planten.  

Overview map with AHN elevation image of the Drowned Land of Saeftinghe and surrounding polders.

Hoogteverschillen

Ook op de schor zijn er hoogteverschillen. Zo kunnen zich evenwijdig aan kreken en geulen oeverwallen vormen. Dat gebeurt doordat het water dat buiten de oevers van de geul treedt plots minder snel gaat stromen. Zo vormt zich direct langs de geul een iets hogere oeverwal. Verder van de geul af wordt lichter en fijner materiaal afgezet. Daardoor vormen zich daar de lager gelegen kommen, die veel kleiiger zijn. Het Verdronken Land van Saeftinghe heeft met 4,80 meter het grootste getijverschil van Nederland, waardoor er relatief hoge en opvallende oeverwallen en brede geulen kunnen ontstaan. Dat grote getijverschil komt door de vernauwing van de Westerschelde landinwaarts. Daardoor wordt de vloedgolf die het estuarium binnenkomt hoog opgestuwd en nemen de hoogwaterstanden en het getijverschil sterk toe. 

Bezoek via:  Emmaweg 4, 4568 PW Nieuw Namen, Nederland

Meer informatie op https://www.hetzeeuwselandschap.nl/natuurgebieden/verdronken-land-van-saeftinghe