Het Griekse Geopark Grevena-Kozani is een beschermd natuurgebied in het hart van de Griekse provincie West-Macedonië, 150 km ten westen van Thessaloniki en 400 km ten noorden van Athene. In een diep verleden verbond dit gebied de tektonische platen van Europa en Afrika over de Tethys oceaan. Dit Geopark herbergt een verbazingwekkende geodiversiteit en een natuurgebied van uitzonderlijke schoonheid en geologisch belang. Internationaal staat dit gebied in de wetenschappelijke wereld bekend als een van de scharnierpunten in de ontwikkeling van de platentektoniek.
Interview
Dit interview is opgenomen met Dina Ghikas, Geoloog/Directeur Educatieve Programma's van het Geopark Grevena-Kozani.
Hoe zou u uw Geopark omschrijven?
Geopark Grevena-Kozani is een geopark van de tijd, dat bijna een miljard jaar geschiedenis van de aarde omvat. De formaties die hier te vinden zijn, getuigen van de opening en vernietiging van de Tethys Oceaan, het ontstaan van het Pindusgebergte, de ijstijden en de vroege mens. Dit is dus een geologisch lappendeken met een enorme verscheidenheid aan gesteentetypes.
Wat is het belangrijkste kenmerk?
De geologische basis voor dit geopark is de botsing tussen de Pelagonische (Europese) en de Apulische (Afrikaanse) continenten, met daartussen een plaat van de Tethische oceaankorst en mantel. Deze nevenschikking, die het gevolg is van tektonische plaatbewegingen, heeft de basis gelegd voor het unieke milieu en de menselijke geschiedenis van het gebied.
Hoe is het Geopark tot stand gekomen?
Geologen hebben dit gebied sinds het begin van de 20e eeuw regelmatig bezocht en hun waarnemingen waren cruciaal voor de ontwikkeling van de theorie van de platentektoniek. Geologen en paleontologen uit de hele wereld hebben van ons gehoord, maar buiten deze wetenschappen was het gebied grotendeels onbekend voor buitenstaanders. Het was een soort van vergeten door de wereld, en onze natuurlijke schatten werden alleen gewaardeerd door plaatselijke avonturiers en natuurhobbyisten, en natuurlijk door enkele zeer gepassioneerde plaatselijke geologen. Tegen het tweede decennium van deze eeuw waren we erin geslaagd een team te vormen van wetenschappers en partners die individueel actief waren op het gebied van toerisme, cultuur en onderwijs. In 2014 stelden we de oprichting van een geopark voor aan de gemeenschap. Aanvankelijk wilden we het gebied vrij klein houden, maar vertegenwoordigers van verschillende gemeenten stonden op en drongen erop aan dat er geen geopark kon komen zonder hen erbij. De mensen in dit gebied zijn zich goed bewust van het belang van hun regionale geologie, omdat die altijd zo'n fundamentele rol heeft gespeeld in hun geschiedenis en economie. Ze wisten dus dat ze het waard waren om een geopark te worden genoemd en wilden meedoen aan het project. Zo ontstond Geopark Grevena-Kozani.
Herinnert u zich de eerste tegenslag die u kreeg bij de oprichting van het Geopark? Wat gebeurde er en hoe heeft u die overwonnen?
Natuurlijk werd onze eerste aanvraag bij UNESCO afgewezen. Ze waren er niet van overtuigd dat onze oorspronkelijke beheersstructuur zichzelf op lange termijn kon handhaven. We moesten terug naar de tekentafel, een nieuwe gastorganisatie vinden om het beheer van het geopark te overzien, en we moesten hen ervan overtuigen hun personeelsstructuur radicaal te herschikken, zodat er een speciale beheersafdeling voor het geopark kwam. Daarna moesten we opnieuw een aanvraag indienen bij UNESCO, met verschillende herzieningen voordat we werden goedgekeurd. Ik denk dat het belangrijk is een heel sterk team te hebben en een visie over waar je naartoe wilt, want je hebt andere mensen nodig die kijken naar wat je doet en zeggen: "Ik wil op die boot stappen, ze gaan ergens naartoe".
Met welke toeristische organisaties/partners werkt u samen?
We werken op vele niveaus samen. Geoparken worden erkend door de nationale overheid, dus de ministeries van Toerisme en Milieu steunen onze activiteiten en helpen ons bij de ontwikkeling van onze programmering en infrastructuur. We werken ook vaak samen met lokale trekkingorganisaties voor excursies en andere evenementen, en we worden vaak benaderd door reisbureaus en touroperators die hun aanbod willen uitbreiden. Tot slot stellen we het geopark zo vaak mogelijk tentoon op nationale toeristische beurzen.
Gebruikt u bepaalde methoden om toeristen aan te trekken?
We beginnen praktisch bij nul op dit gebied, want er was bijna geen toerisme en de aantallen zijn nog steeds laag in vergelijking met de rest van het land. Wij zijn de enige niet aan zee grenzende provincie in Griekenland, dus we moeten op de een of andere manier vrede sluiten met het "zon en zee"-model van het toerisme. Wij staan meer bekend om "buiten het seizoen" toerisme en alternatief toerisme - ons nationaal skicentrum op de berg Vasilitsa is een grote trekpleister, en we hebben ook veel culturele evenementen het hele jaar door. Als geopark is een van onze snelst groeiende markten het voedseltoerisme, omdat we sterke producenten van lokale voedingsmiddelen hebben die sterk verbonden zijn met de geologie. Mensen vinden het geweldig dat ze hierheen kunnen komen, een bezoek kunnen brengen aan de kaasmakerij en vervolgens meer te weten kunnen komen over de omgeving waarin de geiten worden gehouden en de melk voor de kaas wordt geproduceerd. De aantrekkingskracht daarvan spreekt voor zich.
Wanneer kreeg u het Unesco Geopark label?
We zijn in 2021 toegelaten tot het UNESCO Global Geoparks Network.
Wat zijn de voordelen van een Unesco Geopark label?
Ik zou zeggen dat het mensen geruststelt dat je iets van hoge kwaliteit hebt, met een aantal gemeenschappelijke principes die richting geven aan alle mensen die bij het geopark betrokken zijn. Het geeft ook aan dat je op een plek bent waar meer is dan alleen een mooi landschap of wat gave rotsformaties. Unesco-geoparken waarderen de banden tussen de aarde, het milieu en de menselijke bevolking, en ze proberen iets positiefs te creëren voor de gemeenschap.
Heeft dit label enige (positieve / negatieve) veranderingen teweeggebracht?
Geen van beide nog, vanuit mijn oogpunt, want het is iets dat in zijn eigen tijd moet gebeuren. Deel uitmaken van de verschillende geopark-netwerken is natuurlijk heel positief voor ons geweest, maar het label zelf moet nog even blijven hangen om echt iets te zeggen. Wij nemen de lange aanpak en werken eraan om van een volledig over het hoofd gezien gebied een plaats te maken met een sterke reputatie, en dat kan niet van vandaag op morgen gebeuren.
Er wacht ons dit jaar een Unesco jurybezoek. Welke tips heeft u voor ons met betrekking tot dit bezoek?
Nou, onze eerste revalidatie komt volgend jaar, dus waarschijnlijk zijn jullie degenen die ons tips zullen geven. Ik denk wel dat de aanwezigheid en betrokkenheid van de gemeenschap tijdens onsite inspecties een groot deel is van het laten zien dat je relevant bent. Tijdens onze beide evaluaties ter plaatse kwamen lokale mensen ons op eigen initiatief steunen en dat was volgens mij een krachtig bewijs van de inspanningen die we in de loop der jaren hebben geleverd.
Meer info via https://www.geoparkgrevenakozani.com/
Dit interview werd afgenomen door Leonie Kuys in het kader van haar stage vanuit Artevelde Hogeschool Gent.
